Pazar Kavramı ve Türleri
İktisat kuramına göre pazar fiyatı belirlenen koşullar dizisidir. Pazar bir malın ya da hizmetin talebidir. Ancak pazarlamada pazar şöyle tanımlanır. Pazar belirli bir mala ihtiyacı ve satın almak için parası olan parasını harcamaya istekli olan kişiler ve örgütler topluluğudur.Bu tanıma göre pazarı oluşturan koşullar şöyle sıralanabilir.
1. Belirli bir mal türünün çeşitlerine ya da birimlerine bir grup tüketici, örgüt, hem tüketici hem de örgüt ihtiyaç ve istek duymalıdır.
2. Grubu oluşturanlar o malı satın alma yeteneğine sahip olmalıdırlar. Satın alma yeteneğiyle birlikte gücünün de olması demektir. Satın alma gücü genellikle paradır. Başka bir mal ya da hizmet de alma gücü olarak kullanılabilir.
3. Grubu oluşturanlar satın alma güçlerini kullanmaya istekli olmalıdır.
4. Grubu oluşturan tüketiciler ya da örgütler malı almaya yetkili olmalıdırlar. Eğer yetki olmazsa pazar oluşmaz.
Bu koşullardan biri eksik olursa pazar oluşmaz. Bir malın pazarı sadece o malı almakta olanlardan değil satın almaları umulanlardan da oluşur. Kısacası pazar belirli özellikleri olan bir grup tüketici ya da örgüttür. Bu pazarı oluşturan tüketicilerin ya da örgütlerin her biri Pazar birimi ya da Pazar üyesi olarak tanımlanır.
Pazar Nasıl Belirlenir?
Bir pazarın büyüklüğü ihtiyacı ve isteği olan başkalarının ilgi duyacağı kaynaklara (satın alma gücüne) sahip bulunan; bu kaynakları değişim için karşı tarafa vermeye istekli olan tüketicilerin yada örgütlerin sayısına bağlıdır. Pazarlamacı gireceği pazarın büyüklüğünü tahmin etmek kestirmek zorundadır.
Pazarlamacı pazarın özelliklerini de bilmelidir. Tüketici ve örgütleri iyi tanımalı pazarın demografik, ekonomik, psikolojik, sosyolojik ve yasal yapısını incelemelidir. Pazarlamacının başarısı pazarı ne ölçüde bilip bilmediğine ve pazarlama eylemlerini pazarın özelliklerine uygun biçimde yürütüp yürütmediğine bağlıdır.
Pazarlamacı yapacağı pazar analiziyle şu sorulara cevap arar.
- Pazar var mı?
- Mala ihtiyacı olan satın alam isteği olan bir grup tüketici var mı?
- Varsa bu pazarlar nerededir?
- Pazarın özellikleri nelerdir?
Pazarı oluşturan birimlerin söz konusu malı satın almalarını etkileyen ekonomik, psikolojik, sosyolojik ve yasal etkenler nelerdir?
Pazar analizi aşamasında yanıtlanacak sorular şöyle düzenlenebilir.
- Pazarın almak istediği nedir?
- Niçin alacaktır?
- Kim için alacaktır?
- Nasıl alacaktır?
- Ne zaman alacaktır?
- Nereden neden Alacaktır?
Bu soruların cevaplanması pazarı niteliksel olarak tanımlar. Ancak, pazarın niceliksel olarak da tanımlanması gerekmektedir. Bunun için var olan kaynaklara başvurularak tahminler yapılabilir. Tahminlerin başında pazar potansiyeli gelir. Pazar potansiyeli pazarlama eylemlerinin planlanmasında başlangıç noktası olur. Satış tahmini ise işletmenin tüm eylemlerinin( bütçeleme, ham madde ve iş gücü planlaması, işletme büyüklüğünün belirlenmesi, fiziksel dağıtım sisteminin oluşturulması; fiyatlama, mal geliştirme, satış çabaları vb.) örgütlenmesinde temel olur.
Pazar Türleri
1. Tüketici pazarı
2. Endüstriyel mal pazarı
3. Uluslararası mal pazarı
4. Örgütsel Pazarlar
A. Üreticiler pazarı: Başka malların üretiminde ya da üretim eylemlerinin yönetiminde kullanılarak kar etmek amacıyla mal alan kişilerden ya da işletmelerden oluşur. Bu pazarı oluşturan işletmeler; Tarım, orman, balıkçılık, maden, imalat, inşaat, iletişim, bankacılık vs başka hizmet işletmeleri kapsar.
B. Aracılar pazarı: Kar amacıyla yeniden satmak/kiralamak üzere üretilmiş mal satın alan kişiler ile toptancı/perakendeci aracılardan oluşur. Üreticiler gibi aracılarda, yeniden başkalarına satmak üzere eylemlerini yürütmek adına mal alırlar. Ancak, asıl önemli olan hiçbir işlem geçirmeden yeniden satmak için, malların alınmasıdır.
C. Kurumlar pazarı: İşletmelerin dışında kalan, kar amacı gütmeyen örgütlerden oluşurlar. Mesela; dernek, sendika, siyasal parti vs. Bu kurumlar çeşitli toplumsal eylemlerini yürütmek için mallar satın alırlar.
D. Devlet pazarı: Devletin satın aldığı mallar veya hizmetler çok çeşitlidir. Devlet, bir satın alan olarak tek vücut bir örgüt değildir. Devletin yüzlerce merkezi ve yerel türlü örgütleri, kurumları ve daireleri, mal ve hizmet alırlar. Bu pazar çok büyük ve dağınıktır. Sıkı siyasal düzenlemelere göre mallar satın alınır.
0 Yorumlar